19.12.2024, 11:54
Mjafton te lexosh kete fjalim te Ismail Bej Vlores qe te kuptosh urtesine, shpirtmadhesine, vizionin dhe besimin e ketij njeriu qe edhe pse u lind e u thinj ne nje nga epokat me te erreta te historise, arriti qe ti falte drite dhe shprese nje populli te tere, ne ditet me te veshtira te tij. Fjalet e tij me lart nuk jane fjale qe na bejne te ndihemi mire sot kur i lexojme 100 vjet me pas, fjalet e tij jane fjale profetike qe koha i beri realitet. Dhe qe te kuptoni vizionin e tij, duhet te kuptoni rrethanat e kohes ne te cilen u shpall pavaresia:
- Vizioni: 90% e gjithe popullsise shqiptare, qe nga ai fshatari i pashkolle e analfabet, e deri tek intelektualet me te mire te vendit, askush nuk e imagjinonte dot Shqiperine te pavarur. Gjithe inteligjenca e kohes, e shihte te ardhmen e Shqiperise gjithmone te varur nga nje fuqi tjeter: nje grup i madh besonte ne autonomine e Shqiperise brenda Turqise Evropiane; grupi tjeter besonte se Shqiperia duhet ti bashkohej ne nje konfederate/mbreteri me popujt fqinje qe e kishin fituar pavaresine e tyre. Ismail Bej Vlora ishte i vetmi qe besonte ne nje Shqiperi te pavarur ne radhet e inteligjences shqiptare, dhe perkrahjen e vetme qe ai gjeti, ishte tek kolonite shqiptare ne Rumani. Dhe jo vetem qe shume patriote shqiptare nuk e mbrojten nismen e Ismail Bej Vlores para shpalljes se pavaresise, por shume prej tyre e sulmuan e minuan ate edhe pas shpalljes se pavaresise. Kjo nuk e ndali plakun e urte qe te bente histori.
- Besimi ne Zot: Eshte nje gje t'i apelosh emocioneve te turmes si nje politikan e orator i mire, por eshte dicka tjeter te kthesh fjalimin historik te shpalljes se pavaresise se popullit tend, ne nje lutje drejtuar Zotit per popullin tend. Asnje njeri i mbledhur ne ate shesh, asnjeri prej delegateve, nuk e kishin idene me te vogel se cfare po realizonin ate dite. Te gjithe ishin te preokupuar vetem me situaten e momentit: renia e perandorise otomane dhe kercenimi i ushtrive te fqinjeve qe po marshonin ne trojet e shqiptareve. Ismail Bej Vlora kete akt nuk e shihte vetem si nje akt politik, por si nje akt shpirteror: ai ze ne goje te paret tane, ai nxjerr nga xhepi nje flamur qe asnje prej atyre te mbledhurve ne shesh nuk e kish pare me pare, ai u tregon atyre se ky eshte flamuri i te pareve tane. Nuk mjaftonte per Ismail Bej Vloren vetem akti i shkeputjes nga pushtuesi osman dhe mevehtesia, por ishte po aq i rendesishem rizgjimi i kujteses historise dhe tradites se te pareve tane, te cilen pushtuesi u mundua te fshinte plotesisht nga kujtesa shqiptare.
- Guximi: Arsyeja perse shumica e patrioteve shqiptare nuk mbeshtesnin pavaresine e Shqiperise ishte se a) i trembeshin ndeshkimit te Portes se Larte dhe administrates se saj ne vend b) i trembeshin bejlereve shqiptare pasuria e pushteti i te cileve ishte i lidhur me ekzistencen e Perandorise Otomane. Ismail Bej Vlora thote me lart se le te jete ai deshmori i pari i pavaresise se vendit te tij. Ai ve jeten e tij ne rrezik per hir te Shqiperise. Gje qe shume nga bashkekohesit e tij nuk ishin gati ta benin. Por duke qene se ai ishte vete nga nje nga familjet me te pasura te bejlereve ne Shqiperi, familjen e Vlorajve, akti i tij ishte nje shembull i jashtezakonshem per kete klase. Gjithashtu, duke qene se ai kish punuar gjithe jeten e tij si nenpunes ne administraten osmane ne shume nivele, ai jepte shembullin e mire per te gjithe ata nenpunes se administrates osmane te shperndare ne cdo cep te Perandorise, qe te vinin e punonin per vendin e tyre.
- Profecia: Le te jem une deshmori i pare i atdheut tim, shprehet Ismail Bej Vlora me lart. Zoti ia plotesoi edhe kete deshire, plaku i urte u helmua ne nje hotel ne Itali, ku interesat italiane hoqen qafe njeriun e vetem qe gezonte nje mbeshtetje te jashtezakonshme politike ne mbare vendin. Per aq kohe sa Ismail Bej Vlora do te ishte gjalle, ai do te ngrinte zerin e tij ne mbrojtje te interesave te popullit te tij. Dhe ky nuk ishte nje njeri ordiner qe mund te genjehej kollaj apo blihej me flori, sic qellonte me shume prej bashkekohesve shqiptare te kohes se tij. Thone qe Perendia i shperblen sherbetoret e vete te zgjedhur, duke u dhene atyre jete te ameshuar, por edhe duke perjetesuar kujtimin dhe nderimin e tyre nder te gjallet. Ceremonia e vdekjes se Ismail Bej Vlores e mbajtur ne Shqiperi kur sollen trupin e pajete nga Italia, ishte po aq historike, bile ne shume aspekte shume me historike, se vete akti i shpalljes se pavaresise. Nje popull i tere doli ne rruge qe ta nderonte.
Bekimi i vertete i Perendise per shqiptaret ishte jeta dhe vepra e ketij njeriu qe sakrifikoi gjithcka per popullin e tij. Shume jane munduar te njollosin apo erresojne figuren e Ismail Bej Vlores, por ja tek jemi, 100 vjet me pas, dhe fjalet e tij kumbojne relevante sot si ne momentin qe qe u shpall pavaresia.
Ismail Bej Vlora beri realitet amanetin e gjithe rilindasve tane qe per ate dite vetem enderronin e thurrnin vargje.
- Vizioni: 90% e gjithe popullsise shqiptare, qe nga ai fshatari i pashkolle e analfabet, e deri tek intelektualet me te mire te vendit, askush nuk e imagjinonte dot Shqiperine te pavarur. Gjithe inteligjenca e kohes, e shihte te ardhmen e Shqiperise gjithmone te varur nga nje fuqi tjeter: nje grup i madh besonte ne autonomine e Shqiperise brenda Turqise Evropiane; grupi tjeter besonte se Shqiperia duhet ti bashkohej ne nje konfederate/mbreteri me popujt fqinje qe e kishin fituar pavaresine e tyre. Ismail Bej Vlora ishte i vetmi qe besonte ne nje Shqiperi te pavarur ne radhet e inteligjences shqiptare, dhe perkrahjen e vetme qe ai gjeti, ishte tek kolonite shqiptare ne Rumani. Dhe jo vetem qe shume patriote shqiptare nuk e mbrojten nismen e Ismail Bej Vlores para shpalljes se pavaresise, por shume prej tyre e sulmuan e minuan ate edhe pas shpalljes se pavaresise. Kjo nuk e ndali plakun e urte qe te bente histori.
- Besimi ne Zot: Eshte nje gje t'i apelosh emocioneve te turmes si nje politikan e orator i mire, por eshte dicka tjeter te kthesh fjalimin historik te shpalljes se pavaresise se popullit tend, ne nje lutje drejtuar Zotit per popullin tend. Asnje njeri i mbledhur ne ate shesh, asnjeri prej delegateve, nuk e kishin idene me te vogel se cfare po realizonin ate dite. Te gjithe ishin te preokupuar vetem me situaten e momentit: renia e perandorise otomane dhe kercenimi i ushtrive te fqinjeve qe po marshonin ne trojet e shqiptareve. Ismail Bej Vlora kete akt nuk e shihte vetem si nje akt politik, por si nje akt shpirteror: ai ze ne goje te paret tane, ai nxjerr nga xhepi nje flamur qe asnje prej atyre te mbledhurve ne shesh nuk e kish pare me pare, ai u tregon atyre se ky eshte flamuri i te pareve tane. Nuk mjaftonte per Ismail Bej Vloren vetem akti i shkeputjes nga pushtuesi osman dhe mevehtesia, por ishte po aq i rendesishem rizgjimi i kujteses historise dhe tradites se te pareve tane, te cilen pushtuesi u mundua te fshinte plotesisht nga kujtesa shqiptare.
- Guximi: Arsyeja perse shumica e patrioteve shqiptare nuk mbeshtesnin pavaresine e Shqiperise ishte se a) i trembeshin ndeshkimit te Portes se Larte dhe administrates se saj ne vend b) i trembeshin bejlereve shqiptare pasuria e pushteti i te cileve ishte i lidhur me ekzistencen e Perandorise Otomane. Ismail Bej Vlora thote me lart se le te jete ai deshmori i pari i pavaresise se vendit te tij. Ai ve jeten e tij ne rrezik per hir te Shqiperise. Gje qe shume nga bashkekohesit e tij nuk ishin gati ta benin. Por duke qene se ai ishte vete nga nje nga familjet me te pasura te bejlereve ne Shqiperi, familjen e Vlorajve, akti i tij ishte nje shembull i jashtezakonshem per kete klase. Gjithashtu, duke qene se ai kish punuar gjithe jeten e tij si nenpunes ne administraten osmane ne shume nivele, ai jepte shembullin e mire per te gjithe ata nenpunes se administrates osmane te shperndare ne cdo cep te Perandorise, qe te vinin e punonin per vendin e tyre.
- Profecia: Le te jem une deshmori i pare i atdheut tim, shprehet Ismail Bej Vlora me lart. Zoti ia plotesoi edhe kete deshire, plaku i urte u helmua ne nje hotel ne Itali, ku interesat italiane hoqen qafe njeriun e vetem qe gezonte nje mbeshtetje te jashtezakonshme politike ne mbare vendin. Per aq kohe sa Ismail Bej Vlora do te ishte gjalle, ai do te ngrinte zerin e tij ne mbrojtje te interesave te popullit te tij. Dhe ky nuk ishte nje njeri ordiner qe mund te genjehej kollaj apo blihej me flori, sic qellonte me shume prej bashkekohesve shqiptare te kohes se tij. Thone qe Perendia i shperblen sherbetoret e vete te zgjedhur, duke u dhene atyre jete te ameshuar, por edhe duke perjetesuar kujtimin dhe nderimin e tyre nder te gjallet. Ceremonia e vdekjes se Ismail Bej Vlores e mbajtur ne Shqiperi kur sollen trupin e pajete nga Italia, ishte po aq historike, bile ne shume aspekte shume me historike, se vete akti i shpalljes se pavaresise. Nje popull i tere doli ne rruge qe ta nderonte.
Bekimi i vertete i Perendise per shqiptaret ishte jeta dhe vepra e ketij njeriu qe sakrifikoi gjithcka per popullin e tij. Shume jane munduar te njollosin apo erresojne figuren e Ismail Bej Vlores, por ja tek jemi, 100 vjet me pas, dhe fjalet e tij kumbojne relevante sot si ne momentin qe qe u shpall pavaresia.
Ismail Bej Vlora beri realitet amanetin e gjithe rilindasve tane qe per ate dite vetem enderronin e thurrnin vargje.