Kushtetuta e Republikës së Kosovës

[UKI]

Kapitulli XII Institucionet e Pavarura
Neni 132 [Roli dhe Kompetencat e Avokatit të Popullit]
1. Avokati i Popullit mbikëqyr dhe mbron të drejtat dhe liritë e individëve nga veprimet ose
mosveprimet e paligjshme dhe të parregullta të autoriteteve publike.
2. Avokati i Popullit është i pavarur në ushtrimin e detyrës dhe nuk pranon udhëzime e
ndërhyrje nga organet, institucionet ose autoritetet e tjera, të cilat ushtrojnë pushtetin në
Republikën e Kosovës.
3. Çdo organ, institucion ose autoritet tjetër, që ushtron pushtet legjitim në Republikën e
Kosovës, është i detyruar t’u përgjigjet kërkesave të Avokatit të Popullit dhe t’i paraqesë
atij/asaj të gjitha dokumentet dhe informacionet e kërkuara në pajtim me ligj.
Neni 133 [Zyra e Avokatit të Popullit]
1. Zyra e Avokatit të Popullit është e pavarur, dhe propozon e administron buxhetin e vet, në
pajtim me ligj.
2. Avokati i Popullit ka një (1) ose më shumë zëvendës. Numri, mënyra e përzgjedhjes dhe
mandati i tyre, rregullohen me ligjin për Avokatin e Popullit. Të paktën një (1) nga
zëvendësit e Avokatit të Popullit është pjesëtar i komuniteteve që nuk janë shumicë në
Kosovë.
Neni 134 [Kualifikimi, Zgjedhja dhe Shkarkimi i Avokatit të Popullit]
1. Avokatin e Popullit e zgjedh Kuvendi i Kosovës, me shumicën e votave të të gjithë
deputetëve të tij, për një mandat pesë (5) vjeçar, pa të drejtë rizgjedhjeje.
2. Avokat i Popullit ka të drejtë të zgjidhet çdo shtetas i Republikës së Kosovës, me arsim të
lartë, me karakter e moral të lartë, i ndershëm, me eksperiencë dhe njohuri të dalluara në
fushën e të drejtave të njeriut.
3. Avokati i Popullit dhe zëvendësit e saj/tij nuk mund të jenë anëtarë të asnjë partie politike, as
të ushtrojnë veprimtari politike, shtetërore a private profesionale dhe as të marrin pjesë në
organizmat drejtues të organizatave civile, ekonomike dhe tregtare.
4. Avokati i Popullit gëzon imunitetin nga ndjekja penale, paditë civile ose shkarkimi për
veprimet ose vendimet që janë brenda fushës së përgjegjësive të Avokatit të Popullit.
- 56 -
5. Avokati i Popullit mund të shkarkohet vetëm me kërkesën e më shumë se një të tretës (1/3)
së të gjithë deputetëve, dhe në këtë rast Kuvendi vendos me shumicën e dy të tretave (2/3) të
të gjithë deputetëve të tij.
Neni 135 [Raportimi i Avokatit të Popullit]
1. Avokati i Popullit paraqet raport vjetor para Kuvendit të Republikës së Kosovës.
2. Me kërkesën e Kuvendit, Avokati i Popullit duhet të dorëzojë raporte periodike ose tjera
Kuvendit. Me kërkesën e Avokatit të Popullit, Kuvendi duhet t’ia lejojë që të dëgjohet.
3. Avokati i Popullit ka të drejtë të bëjë rekomandime dhe të propozojë masa, nëse vëren
shkelje të të drejtave dhe lirive të njeriut nga ana e organeve të administratës publike dhe
organeve të tjera shtetërore.
4. Avokati i Popullit ka të drejtë të referojë çështje në Gjykatën Kushtetuese, në pajtim me
dispozitat e kësaj Kushtetute.
Neni 136 [Auditori i Përgjithshëm i Kosovës]
1. Auditori i Përgjithshëm i Republikës së Kosovës është institucioni më i lartë i kontrollit
ekonomik e financiar.
2. Organizimi, funksionimi dhe kompetencat e Auditorit të Përgjithshëm të Republikës së
Kosovës, përcaktohen me Kushtetutën dhe me ligj.
3. Auditori i Përgjithshëm i Republikës së Kosovës zgjidhet nga Kuvendi, me shumicën e
votave të të gjithë deputetëve të Kuvendit, në bazë të propozimit të Presidentit të Republikës
së Kosovës.
4. Kuvendi vendos për shkarkimin e Auditorit të Përgjithshëm të Republikës së Kosovës me
shumicën e dy të tretave (2/3) të të gjithë deputetëve të tij, në bazë të propozimit të
Presidentit ose me nismën e një të tretës (1/3) së deputetëve të Kuvendit të Republikës së
Kosovës.
5. Mandati i Auditorit të Përgjithshëm të Republikës së Kosovës është pesë (5) vjet, me të drejtë
rizgjedhjeje vetëm edhe për një mandat.
Neni 137 [Kompetencat e Auditorit të Përgjithshëm të Kosovës]
Auditori i Përgjithshëm i Republikës së Kosovës kontrollon:
- 57 -
(1) veprimtarinë ekonomike të institucioneve publike dhe të personave të tjerë juridikë
shtetërorë;
(2) përdorimin dhe mbrojtjen e fondeve publike nga organet e pushtetit qendror dhe
lokal;
(3) veprimtarinë ekonomike të ndërmarrjeve publike dhe personave juridikë të tjerë, tek
të cilët Shteti ka një pjesë të aksioneve, ose kur huat, kreditë dhe detyrimet e tyre
garantohen nga Shteti.
Neni 138 [Raportimi i Auditorit të Përgjithshëm të Kosovës]
1. Auditori i Përgjithshëm i Republikës së Kosovës, Kuvendit i paraqet:
(1) raport për zbatimin e Buxhetit të Shtetit;
(2) mendimin për raportin e Qeverisë për shpenzimet e vitit financiar të shkuar, para se të
miratohet nga Kuvendi;
(3) informacione për rezultatet e kontrolleve, sa herë që kërkohet nga Kuvendi.
2. Auditori i Përgjithshëm i Republikës së Kosovës i paraqet Kuvendit raportin vjetor për
veprimtarinë e vet.
Neni 139 [Komisioni Qendror i Zgjedhjeve]
1. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve është organ i përhershëm që përgatit, mbikëqyr, drejton dhe
verifikon të gjitha veprimet që kanë të bëjnë me procesin e zgjedhjeve e referendumet dhe
shpall rezultatet e tyre.
2. Komisioni përbëhet nga njëmbëdhjetë (11) anëtarë.
3. Kryesuesin e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve, e emëron Presidenti i Republikës së
Kosovës nga radhët e gjyqtarëve të Gjykatës Supreme dhe të Gjykatave me jurisdiksion
apeli.
4. Gjashtë (6) anëtarë emërohen nga pjesëtarët e gjashtë grupeve më të mëdha parlamentare të
përfaqësuara në Kuvend, të cilët nuk kanë të drejtë të marrin pjesë në ndarjen e vendeve të
rezervuara. Nëse në Kuvend janë të përfaqësuara më pak grupe, grupi a grupet më të mëdha
mund të emërojnë anëtarë shtesë. Një (1) anëtarë emërohet nga deputetët e Kuvendit të cilët
mbajnë vende të rezervuara a të garantuara për komunitetin Serb të Kosovës dhe tre (3)
anëtarë nga deputetët e Kuvendit, të cilët mbajnë vende të rezervuara a të garantuara për
komunitetet e tjera që nuk janë shumicë në Kosovë.
- 58 -

[UKI]

Neni 140 [Banka Qendrore e Kosovës]
1. Banka Qendrore e Republikës së Kosovës, është institucion i pavarur i cili i përgjigjet vetëm
Kuvendit të Kosovës.
2. Banka Qendrore e Republikës së Kosovës ushtron kompetencat dhe pushtetin e vet vetëm në
pajtim me këtë Kushtetutë dhe me instrumentet e tjera ligjore të zbatueshme.
3. Guvernatori i Bankës Qendrore të Republikës së Kosovës ushtron edhe detyrën e Kryeshefit
Ekzekutiv të saj.
4. Qeverisja e Bankës Qendrore të Republikës së Kosovës dhe procedurat e zgjedhjes dhe të
nominimit të anëtarëve të Bordit të Bankës Qendrore të Kosovës rregullohen me ligjin, cili
duhet të sigurojë pavarësinë dhe autonominë e saj.
Neni 141 [Komisioni i Pavarur i Medieve]
1. Komisioni i Pavarur i Medieve është organ i pavarur që rregullon spektrin e Frekuencave
Transmetuese në Republikën e Kosovës, licencon transmetuesit publik e privat, përcakton
dhe zbaton politikën e transmetimit si dhe ushtron kompetenca të tjera të përcaktuara me ligj.
2. Anëtarët e Komisionit të Pavarur të Medieve zgjedhen sipas ligjit, përmes një procesi
transparent.
Neni 142 [Agjencitë e Pavarura]
1. Agjencitë e pavarura të Republikës së Kosovës janë institucione të krijuara nga Kuvendi, në
bazë të ligjeve përkatëse, të cilat rregullojnë themelimin, funksionimin dhe kompetencat e
tyre. Agjencitë e pavarura funksionet e tyre i kryejnë në mënyrë të pavarur nga çdo organ ose
autoritet tjetër në Republikën e Kosovës.
2. Agjencitë e pavarura kanë buxhetin e tyre, i cili administrohet në mënyrë të pavarur, në
pajtim me ligj.
3. Secili organ, institucion ose autoritet tjetër, që ushtron pushtet legjitim në Republikën e
Kosovës, është i detyruar të bashkëpunojë dhe t’u përgjigjet kërkesave të agjencive të
pavarura gjatë ushtrimit të kompetencave të tyre ligjore, në pajtim me ligj.
- 59 -
Kapitulli XIII Dispozitat Përfundimtare
Neni 143 [Propozimi Gjithëpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit të Kosovës]
Pavarësisht dispozitave tjera të kësaj Kushtetute:
1. Të gjitha autoritetet në Republikën e Kosovës veprojnë në pajtim me të gjitha detyrimet e
Republikës së Kosovës sipas Propozimit Gjithëpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit të Kosovës
të datës 26 mars 2007. Ato do të ndërmarrin të gjitha veprimet e nevojshme për zbatimin e
tyre.
2. Dispozitat e Propozimit Gjithëpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit të Kosovës të datës 26 mars
2007 kanë epërsi ndaj të gjitha dispozitave të tjera ligjore në Kosovë.
3. Kushtetuta, ligjet dhe aktet tjera ligjore të Republikës së Kosovës interpretohen në
pajtueshmëri me Propozimin Gjithëpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit të Kosovës të datës 26
mars 2007. Në rast se ka papajtueshmëri midis dispozitave të kësaj Kushtetute, ligjeve dhe
akteve të tjera ligjore të Republikës së Kosovës dhe dispozitave të marrëveshjes, kjo e fundit
do të mbizotërojë.
Neni 144 [Amendamentimi]
1. Qeveria, Presidenti ose një e katërta (1/4) e deputetëve të Kuvendit, sipas Rregullores së
Punës të Kuvendit, mund të propozojnë ndryshime dhe amendamentime të kësaj Kushtetute.
2. Çdo ndryshim do të kërkojë miratimin e dy të tretave (2/3) të të gjithë deputetëve të
Kuvendit, përfshirë dy të tretat (2/3) e të gjithë deputetëve të Kuvendit që mbajnë vende të
rezervuara ose të garantuara për përfaqësuesit e komuniteteve që nuk janë shumicë në
Republikën e Kosovës.
3. Ndryshimet në këtë Kushtetutë mund të miratohen nga Kuvendi vetëm pasi të ketë adresuar
Kryetari i Kuvendit të Kosovës amendamentin e propozuar në Gjykatën Kushtetuese për të
vlerësuar paraprakisht nëse ndryshimi i propozuar nuk pakëson ndonjë të drejtë dhe liritë e
përcaktuara në Kapitullin II të Kushtetutës.
4. Ndryshimet e Kushtetutës hyjnë në fuqi menjëherë pas miratimit të tyre në Kuvendin e
Republikës së Kosovës.
Neni 145 [Vazhdimësia e Marrëveshjeve Ndërkombëtare dhe e Legjislacionit të
Aplikueshëm]
1. Marrëveshjet ndërkombëtare dhe aktet e tjera për bashkëpunimin ndërkombëtarë, që janë në
fuqi ditën e hyrjes në fuqi të kësaj Kushtetute, do të vazhdojnë të respektohen deri atëherë
- 60 -
kur ato marrëveshje ose akte të rinegociohen ose kur të bëhet tërheqja nga to në pajtueshmëri
me kushtet e tyre ose deri atëherë kur ato të zëvendësohen nga marrëveshje ose akte të reja
ndërkombëtare me të cilat mbulohen fushat e njëjta dhe që janë miratuar në pajtim me këtë
Kushtetutë.
2. Legjislacioni i aplikueshëm në ditën e hyrjes në fuqi të kësaj Kushtetute vazhdon të zbatohet
për aq sa të jetë në pajtueshmëri me këtë Kushtetutë, derisa të mos shfuqizohet, zëvendësohet
ose amendamentohet në pajtueshmëri me këtë Kushtetutë.
- 61 -
Kapitulli XIV Dispozitat Kalimtare
Neni 146 [Përfaqësuesi Ndërkombëtarë Civil]
Pavarësisht dispozitave tjera të kësaj Kushtetute:
1. Përfaqësuesi Ndërkombëtarë Civil dhe organizatat e akterët e tjerë ndërkombëtarë të
mandatuar sipas Propozimit Gjithëpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit të Kosovës, datë 26
mars 2007, kanë mandatin dhe kompetencat e përcaktuara me Propozimit Gjithëpërfshirës
duke përfshirë zotësinë juridike si dhe privilegjet dhe imunitetet e përcaktuara me të.
2. Të gjitha autoritetet në Republikën e Kosovës bashkëpunojnë plotësisht me Përfaqësuesin
Ndërkombëtarë Civil, organizatat dhe akterët tjerë ndërkombëtarë të mandatuar sipas
Propozimit Gjithëpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit të Kosovës, datë 26 mars 2007 dhe ndër
të tjera i’u japin fuqi ligjore vendimeve ose akteve të tyre.
Neni 147 [Autoriteti Përfundimtarë i Përfaqësuesit Ndërkombëtarë Civil]
Pavarësisht dispozitave të tjera të kësaj Kushtetute, Përfaqësuesi Ndërkombëtarë Civil, në pajtim
me Propozimin Gjithëpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit të Kosovës, datë 26 mars 2007, është
autoriteti përfundimtarë në Kosovë lidhur me interpretimin e aspekteve civile të Propozimit
Gjithëpërfshirës. Asnjë autoritet i Republikës së Kosovës nuk ka jurisdiksion të rishikojë, të
pakësojë ose në ndonjë mënyrë të kufizojë mandatin, kompetencat dhe detyrimet e përcaktuara
në nenin 146 dhe në këtë nen.
Neni 148 [Dispozitat Transicionale për Kuvendin e Kosovës]
1. Për dy (2) mandatet e para zgjedhore, Kuvendi i Republikës së Kosovës do të ketë njëzet (20)
vende të rezervuara për përfaqësim të komuniteteve që nuk janë shumicë në Kosovë në
mënyrën si vijon: Dhjetë (10) vende do t’u ndahen partive, koalicioneve, nismave qytetare
dhe kandidatëve të pavarur, që janë deklaruar se përfaqësojnë komunitetin Serb të Kosovë,
dhe dhjetë (10) vende do t’u ndahen komuniteteve të tjera si vijon: komunitetit Rom një (1)
vend; komunitetit Ashkali një (1) vend; komunitetit Egjiptian një (1) vend; dhe një (1) vend
shtesë do t’i jepet komunitetit Rom, Ashkali ose Egjiptian, i cili ka numrin më të madh të
votave të përgjithshme; komunitetit Boshnjak tri (3) vende, komunitetit Turk dy (2) vende
dhe komuniteti Goran një (1) vend. Çdo vend i fituar përmes zgjedhjeve, do të jetë vend
shtesë, përveç dhjetë (10) vendeve të rezervuara që u ndahen përkatësisht komunitetit Serb të
Kosovës dhe komuniteteve të tjera.
2. Pavarësisht nga pika 1 e këtij neni, mandati ekzistues në kohën e hyrjes në fuqi të kësaj
Kushtetute do të konsiderohet si mandati i parë zgjedhor i Kuvendit, në rast se ky mandat
zgjat për së paku dy vite nga dita e hyrjes në fuqi të kësaj Kushtetute.
- 62 -

[UKI]

Neni 149 [Miratimi Fillestar i Ligjeve me Interes Vital]
Pavarësisht nga dispozitat e Nenit 81 të kësaj Kushtetute, ligjet me interes vital të radhitura në
atë nen, do të miratohen fillimisht me shumicën e votave të deputetëve të pranishëm të Kuvendit
dhe që votojnë.
Neni 150 [Procesi i Emërimit të Gjyqtarëve dhe Prokurorëve]
1. Shqyrtimi gjithëpërfshirës mbarëkosovar për përshtatshmërinë e të gjithë kandidatëve për
emërime të përhershme për gjyqtarë dhe prokurorë në Kosovë, deri në moshën e pensionimit
të përcaktuar me ligj, do të vazhdojë të bëhet në pajtim me Urdhëresën Administrative
2008/2 dhe nuk do të ndikohet nga përfundimi i mandatit të UNMIK-ut, ose nga hyrja në fuqi
e kësaj Kushtetute.
2. Të gjithë kandidatët e suksesshëm, të cilët janë emëruar ose riemëruar për gjyqtarë dhe
prokurorë nga ana e Përfaqësuesit Special të Sekretarit të Përgjithshëm, si pjesë e procesit të
emërimit, do të vazhdojnë të shërbejnë në postet e tyre deri në skadimin e natyrshëm të
mandatit të tyre, ose deri atëherë kur ata të shkarkohen në pajtim me ligjin.
3. Komisioni i Pavarur Gjyqësor dhe Prokurorial do t’i paraqesë me shkrim Këshillit Gjyqësor
të Kosovës rekomandimet për kandidatët për emërimin dhe riemërimin e tyre si gjyqtarë dhe
prokurorë, i cili ushtron pushtetin përfundimtar, që t’ia propozojë Presidentit të Kosovës
kandidatët për emërim dhe riemërim si gjyqtarë dhe prokurorë.
4. Të gjithë kandidatët e suksesshëm, të cilët janë emëruar ose riemëruar nga Presidenti i
Kosovës si gjyqtarë dhe prokurorë, sipas propozimit të Këshillit Gjyqësor të Kosovës, si
pjesë e procesit të emërimit, do të vazhdojnë të shërbejnë në këto poste deri në skadimin e
natyrshëm të mandatit të tyre, ose deri atëherë kur ata të shkarkohen në pajtim me ligjin.
5. Pavarësisht nga dispozitat e nenit 105 të kësaj Kushtetute, mandati i të gjithë gjyqtarëve dhe
prokurorëve që në mënyrë të suksesshme e kalojnë procesin e emërimit siç është përcaktuar
në këtë nen dhe të cilët kanë ushtruar funksionin së paku dy vjet para emërimit, sipas këtij
neni, është i përhershëm deri në moshën e pensionimit sikurse është përcaktuar më ligj,
përveç nëse shkarkohen në pajtim me ligjin.
Neni 151 [Përbërja e Përkohshme e Këshillit Gjyqësor të Kosovës]
Deri në fund të mbikëqyrjes ndërkombëtare të zbatimit të Propozimit Gjithëpërfshirës për
Zgjidhjen e Statusit të Kosovës, të datës 26 mars 2007, Këshilli Gjyqësor i Kosovës do të
përbëhet siç vijon:
1. Pesë (5) anëtarë janë anëtarë kosovarë të Komisionit të Pavarur Gjyqësor dhe Prokurorial, që
janë verifikuar nga Komisioni i Pavarur Gjyqësor dhe Prokurorial, si pjesë e fazës së parë
dhe të dytë të procesit të emërimit, në pajtim me Urdhëresën Administrative 2008/02. Prej
- 63 -
këtyre pesë (5) anëtarëve, një (1) gjyqtar dhe një (1) prokuror të zgjedhur sipas metodës së
rastësisë, do të shërbejnë në Këshillin Gjyqësor të Kosovës deri në skadimin e natyrshëm të
mandateve të tyre ekzistuese, kur do të zëvendësohen me një (1) gjyqtar dhe një (1) prokuror
të verifikuar nga Komisioni i Pavarur Gjyqësor dhe Prokurorial dhe që janë zgjedhur nga ana
e kolegëve të tyre, duke iu përmbajtur metodave që kanë për qëllim sigurimin e përfaqësimit
sa më të gjerë të shërbimit të Gjyqësorit dhe Prokurorisë. Dy (2) gjyqtarët e mbetur dhe një
(1) prokuror nga radhët e pesë (5) anëtarëve kosovarë të Komisionit të Pavarur Gjyqësor dhe
Prokurorial, do të shërbejnë në Këshillin Gjyqësor të Kosovës për një mandat plotësues
njëvjeçar pas skadimit të natyrshëm të mandatit të tyre, kur ata do të zëvendësohen me
procedurë të njëjtë sikur edhe ish-kolegët e tyre të Komisionit të Pavarur Gjyqësor dhe
Prokurorial. Në rast të themelimit të një subjekti përgjegjës për çështjet e emërimit, disiplinës
dhe shkarkimit të prokurorëve, të gjithë anëtarët e tjerë të Këshillit Gjyqësor të Kosovës do të
jenë gjyqtarë.
2. Tetë (8) anëtarët e tjerë të Këshillit Gjyqësor të Kosovës do të zgjedhen nga Kuvendi i
Kosovës në mënyrën e përcaktuar me këtë Kushtetutë, përveç dy (2) nga katër (4) anëtarët e
zgjedhur nga deputetët e Kuvendit që mbajnë vende të fituara gjatë ndarjes së përgjithshme të
vendeve, duhet të jenë ndërkombëtarë, të përzgjedhur nga Përfaqësuesi Ndërkombëtarë Civil,
sipas propozimit të Misionit Evropian për Politika të Sigurisë dhe Mbrojtes. Njëri nga
anëtarët ndërkombëtarë duhet të jetë gjyqtar.
Neni 152 [Përbërja e Përkohshme e Gjykatës Kushtetuese]
Deri në fund të mbikëqyrjes ndërkombëtare të zbatimit të Propozimit Gjithëpërfshirës për
Zgjidhjen e Statusit të Kosovës, të datës 26 mars 2007, Gjykata kushtetuese do të përbëhet si në
vijim:
1. Gjashtë (6) nga nëntë (9) gjyqtarët emërohen nga Presidenti i Republikës së Kosovës, me
propozimin e Kuvendit.
2. Nga gjashtë (6) gjyqtarët, dy (2) do të shërbejnë për një mandat trevjeçar, pa mundësi të
rizgjedhjes, dy (2) do të shërbejnë për një periudhë gjashtëvjeçare, pa mundësi të rizgjedhjes,
dhe dy (2) do të shërbejnë për një periudhë nëntëvjeçare, pa mundësi të rizgjedhjes. Mandatet
e gjyqtarëve fillestarë do të zgjidhen me short, nga Presidenti i Republikës së Kosovës,
menjëherë pas emërimit të tyre.
3. Nga gjashtë (6) gjyqtarët, katër (4) do të zgjidhen votat e dy të tretave (2/3) të deputetëve të
Kuvendit, të cilët janë të pranishëm dhe që votojnë. Dy (2) do të zgjidhen me shumicën e
votave të deputetëve të Kuvendit, pas pëlqimit të shumicës së deputetëve të Kuvendit, të cilët
mbajnë vendet që janë rezervuar ose garantuar për përfaqësuesit e komuniteteve që nuk janë
shumicë në Kosovë.
4. Tre (3) gjyqtarë ndërkombëtarë do të emërohen nga Përfaqësuesi Ndërkombëtarë Civil pas
konsultimit me Kryetarin e Gjykatës Evropiane për të Drejtat e Njeriut. Tre (3) gjyqtarët nuk
do të jenë qytetarë të Kosovës dhe as të ndonjë vendi fqinj.
- 64 -
5. Përfaqësuesi Ndërkombëtarë Civil do të përcaktojë se kur skadon mandati i gjyqtarëve
ndërkombëtarë, dhe gjyqtarët do të ndërrohen sikur është e parashikuar me Kushtetutë.
Neni 153 [Prania Ndërkombëtare Ushtarake]
Pavarësisht dispozitave tjera të kësaj Kushtetute, Prania Ndërkombëtare Ushtarake ka mandatin
dhe kompetencat e përcaktuara nga instrumentet relevante ndërkombëtare, përfshirë Rezolutën
1244 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara dhe Propozimit Gjithëpërfshirës për
Zgjidhjen e Statusit të Kosovës, datë 26 mars 2007. Kryesuesi i Pranisë Ndërkombëtare
Ushtarake, në pajtim me Propozimin Gjithëpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit të Kosovës, datë
26 mars 2007, është autoriteti final në zonën operative për sa i përket interpretimit të atyre
aspekteve të marrëveshjes së përmendur që i referohen Pranisë Ndërkombëtare Ushtarake. Asnjë
autoritet i Republikës së Kosovës nuk ka jurisdikcion të rishikojë, të pakësoj ose përndryshe të
kufizoj mandatin, kompetencat dhe detyrimet e referuara në këtë nen.
Neni 154 [Trupat e Mbrojtjes të Kosovës]
Trupat e Mbrojtjes të Kosovës do të shpërbëhen brenda një viti pas hyrjes në fuqi të kësaj
Kushtetute. Deri në shpërbërje, Prania Ndërkombëtare Ushtarake, në konsultim me
Përfaqësuesin Ndërkombëtarë Civil dhe Republikën e Kosovës do të ketë autoritet ekzekutiv mbi
Trupat e Mbrojtjes të Kosovës dhe vendos për dinamikën kohore të shpërndarjes.
Neni 155 [Shtetësia]
1. Të gjithë banorët e ligjshëm të Kosovës në datën e miratimit të kësaj Kushtetute, gëzojnë të
drejtën e shtetësisë së Republikës së Kosovës.
2. Republika e Kosovës ua njeh të drejtën në shtetësinë e Republikës së Kosovës, pavarësisht
nga vendbanimi i tyre i tanishëm dhe shtetësia që ata kanë, të gjithë qytetarëve të ish-
Republikës Federative të Jugosllavisë, të cilët kanë qenë banorë të përhershëm të Kosovës
me datën 1 janar 1998, dhe pasardhësve të tyre të drejtpërdrejtë.
Neni 156 [Refugjatët dhe Personat e Zhvendosur Brenda Vendit]
Republika e Kosovës promovon dhe lehtëson kthimin e sigurt dhe me dinjitet të refugjatëve dhe
personave të zhvendosur brenda vendit, dhe u ndihmon atyre për kthimin e pronave dhe
posedimeve të tyre.
- 65 -
Neni 157 [Auditori i Përgjithshëm i Kosovës]
Deri në fund të mbikëqyrjes ndërkombëtare dhe zbatimit të Propozimit Gjithëpërfshirës për
Zgjidhjen e Statusit të Kosovës, datë 26 mars 2007, Revizori i Përgjithshëm i Republikës së
Kosovës do të jetë një ndërkombëtar i emëruar nga Përfaqësuesi Ndërkombëtarë Civil.
Neni 158 [Autoriteti Qendror Bankar]
Deri në fund të mbikëqyrjes ndërkombëtare dhe zbatimit të Propozimit Gjithëpërfshirës për
Zgjidhjen e Statusit të Kosovës, datë 26 mars 2007, Guvernatori i Bankës Qendrore të
Republikës së Kosovës do të emërohet nga Presidenti i Republikës së Kosovës, pas marrjes së
pëlqimit nga Përfaqësuesi Ndërkombëtarë Civil.
Neni 159 [Pronat dhe Ndërmarrjet në Pronësi Shoqërore]
1. Të gjitha ndërmarrjet që ishin në tërësi ose pjesërisht në pronësi shoqërore, para hyrjes në
fuqi të kësaj Kushtetute, do të privatizohen në pajtim me ligj.
2. Të gjitha interesat në pronësi shoqërore në prona dhe ndërmarrje në Kosovë do të jenë në
pronësi të Republikës së Kosovës.
Neni 160 [Ndërmarrjet në Pronësi Publike]
1. Republika e Kosovës do t’i ketë në pronësi të vet të gjitha ndërmarrjet në Republikën e
Kosovës që janë ndërmarrje në pronësi publike. Të gjitha obligimet që kanë të bëjnë me këto
të drejta pronësore do të jenë obligime të Republikës së Kosovës. Qeveria e Kosovës mund të
privatizojë, të japë me koncesion ose të japë me qira ndërmarrjet në pronësi publike në
mënyrën e rregulluar me ligj.
2. Të drejtat e pronësisë, që kanë të bëjnë me një ndërmarrje në pronësi publike e cila ofron
shërbime vetëm në një komunë specifike ose në një numër të kufizuar të komunave, do të
jenë të drejta pronësore të komunës ose komunave përkatëse. Obligimet në lidhje me të
drejtat e tilla pronësore do të jenë obligime të komunës ose komunave përkatëse. Kuvendi
mundet me ligj të identifikojë një ndërmarrje të tillë dhe komunën a komunat, që kanë të
drejta pronësore dhe obligimet lidhur me to. Nëse përcaktohet me ligj, komuna a komunat
përkatëse, ndërmarrjet në pronësi shoqërore mund t’i privatizojnë, t’i japin me koncesion ose
t’i lëshojnë me qira.
Neni 161 [Transicioni i Institucioneve]
1. Me përjashtim të rastet kur Kushtetuta përcakton një transicion tjetër, të gjitha kompetencat,
përgjegjësitë dhe detyrimet e institucioneve të përcaktuara me këtë Kushtetutë, do t’u kalojnë
- 66 -
menjëherë atyre institucioneve në ditën e hyrjes në fuqi të kësaj Kushtetute. Kohëzgjatja e
mandatit të secilit institucion para hyrjes në fuqi të kësaj Kushtetute, do të mbetet e paprekur
dhe e pandryshuar deri në skadimin e rregullt, ose deri në zgjedhjet e reja.
2. Deri ne zgjedhjet e para parlamentare pas hyrjes në fuqi të kësaj Kushtetute, Kryesia e
Kuvendit mbetet me kompetencat e parapara në mandatin e saj ekzistues. Pas seancës
konstituive të Kuvendit të parë pas hyrjes në fuqi të kësaj Kushtetute, Kryesia e Kuvendit
ristrukturohet në pajtim me dispozitat e kësaj Kushtetute.
3. Dispozitat e nenit 70.3.(3) nuk do të aplikohen deri në seancën konstituive të Kuvendit pas
zgjedhjeve të para parlamentare pas hyrjes në fuqi të kësaj Kushtetute.
4. Deri në formimin e Këshillit Prokurorial të Kosovës, funksionet dhe përgjegjësitë e tij do të i
kryejë Këshilli Gjyqësor i Kosovës.
Neni 162 [Hyrja në Fuqi]